Nataliteti në rënie në Kosovë, ekspertët kërkojnë veprim institucional

---

Në vitet e fundit nataliteti ka shënuar rënie në Kosovë. Faktorët ekonomikë, migrimi i popullsisë, karriera si dhe ndryshimi i stilit të jetesës, konsiderohen të jenë ndër arsyet që prindërit të lindin më pak apo të mos lindin fare fëmijë. Profesoresha universitare Mimoza Dushi, demografe, nuk e sheh shumë shqetësuese këtë rënie, ndërsa profesori Besim Gallopeni thotë se në Kosovë mungojnë politikat pro-nataliste.

Gjatë vitit 2024 në Kosovë, sipas të dhënave nga Agjencia e Statistikave, janë regjistruar gjithsej 21 mijë e 487 lindje, ndërsa 10 mijë e 230 lindje janë regjistruar jashtë vendit. Krahasuar me vitet paraprake, ka pasur rënie të natalitetit. ASK-ja në një përgjigje për Radio Kosovën ka thënë se në vitin 2023 janë regjistruar 21 mijë e 654 lindje, në vitin 2022, 22 mijë e 632, në vitin 2021, 22 mijë e 830 dhe në vitin 2020 janë regjistruar 21 mijë e 907.

Profesoresha e Demografisë në Universitetin e Prishtinës, Mimoza Dushi, tha për Radio Kosovën se është fakt që shkalla e natalitetit ka filluar të bjerë, mirëpo këtë nuk e sheh shqetësuese, për faktin se rënia e natalitetit është trend botëror. Dushi theksoi se si shoqëri në tranzicion, ka filluar të ndryshojë edhe stili i jetesës në Kosovë.

“Ne jemi vend në zhvillim, që do të thotë se jemi në tranzicion. Në tranzicion ndryshojnë të gjithë komponentët demografikë, lindjet, vdekjet, ka lëvizje të popullsisë dhe shoqëria gjithmonë ndryshon evoluon nën ndikimin e faktorëve ekonomikë. Ka ndryshuar pozita e femrës në shoqëri, ndryshon statusi shoqëror i mashkullit, i femrës, madhësia e familjes, prandaj ndryshon kërkesa për numrin e pasardhësve. Sot e kemi femrën në nivele më të larta të shkollimit, e kemi të punësuar, është shndërruar në faktor ekonomik dhe sa më i madh numri i të ardhurave, aq më i vogël numri i fëmijëve. Ka ndryshuar niveli i shkollimit, pozitat, niveli i të ardhurave dhe femrat janë orientuar më shumë në karrierë”, tha Dushi për Radio Kosovën, transmeton RTKlive.

---